Pap smear testi veya bilinen diğer adıyla smear testi, rahim ağzı kanserinin teşhisine yönelik bir taramadır. Oldukça basit olan bu test ile rahim ağzı kanserinin erken teşhisi yapılır. Dünyadaki en yaygın 6.kanser türü olan rahim ağzı kanseri, ölüm nedeni sıralamasında ise 10.sırada bulunur. Bu basit test ile söz konusu kanser türü erken teşhis edilebilir ve tedavisi daha kolay bir şekilde yapılabilir.
Pap Smear Testi Nedir?
Pap smear testi; serviks veya bilinen diğer adıyla rahim ağzı kanseri taramasında kullanılan ve henüz oluşum aşamasında olan kanseröz lezyonların tespitini yapabilen bir testtir. Her ne kadar bu testin yapılmasının temel nedeni serviks kanseri olsa da, daha farklı teşhislerin konulmasına da katkı verebilir.
Alınacak örnekler üzerinden HPV, mantar, protozoa, bakteri ve virüs enfeksiyonlarına dair teşhisler konulabilir. Human Papilloma Virus (HPV) nedeniyle meydana gelen enfeksiyonlar semptom göstermese dahi yapılacak olan tarama ile tespit edilebilir. Enfekte olan hücreler görülebilir ve tanı bu şekilde yapılır.
HPV, normalde çok fazla belirti vermeyen bir virüstür ve serviks kanserine yol açabilir. Bundan dolayı erken teşhis çok önemlidir. Smear, etkilerinden ve erken teşhis avantajından dolayı uzmanlarca önerilen önemli bir tarama yöntemi olarak dikkat çeker.
Pap Smear Testi Nasıl Yapılır?
Pap smear, muayene masasına yerleşen hastanın vajinal kanalına spekulum adı verilen bir aracın yerleştirilmesiyle yapılır. Spekulumu, vajinal kanalın açılmasını ve açık kalmasını sağlar. Daha sonra ise fırça benzeri bir çubuk kullanılarak sürüntü alınır.
Kişiden alınan sürüntü bir lam üzerine aktarılır ve mikroskopla incelenir. İnceleme sonuçlarına göre bir rapor hazırlanır ve böylece süreç tamamlanmış olur.
Bir diğer yöntem ise sıvı bazlıdır. Sıvı bazlı yöntemde sürüntü bir sıvının içerisine yerleştirilir. Farklı işlemler uygulanır ve sürüntü içerisindeki hücreler detaylı olarak taranır.
İşlem genel itibariyle ağrısızdır ve hasta açısından çok kısa sürer. Ortalama 15-30 saniye sürdüğünü ifade etmek yanlış olmaz. Buradaki temel hedef, yapılan incelemeler sırasında hücrelerin incelenerek kanser veya kanser olasılığı olan lezyonları tespit etmektir.
Buradaki sürüntünün incelenmesi, uzman bir patalog tarafından yapılır. Buradaki incelemelere bağlı olarak kolposkopi veya HPV testi istenebilir.
Pap Smear Testi Ne Zaman Yapılır?
Pap smear, oldukça önemli bulguların ortaya konması adına önemlidir. Bu yüzden belli periyotlarla yaptırılması tavsiye edilir. 21 yaş ve üzerindekiler için ilk cinsel ilişkiden üç yıl sonra yapılması önerilir. 30 yaşına kadar olan kadınların, her yıl bu testi yaptırmaları, serviks kanseri teşhisi için önemlidir. 30 yaş ve üzerindekilere ise ardışık şekilde 3 defa yaptırılması tavsiye edilir.
Farklı kontrollerde tespit edilen bulgulara göre doktorunuz tarafından bu test talep edilebilir.
Test Yapılırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Smear testinin istenen sonuçları verebilmesi için doğru şekilde yapılması ve yapılmadan önce bazı hususlara dikkat edilmesi gerekir. Smear testi yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar şu şekildedir:
- Test öncesindeki 48 saatlik süreçte cinsel ilişkiye girilmemelidir.
- Son adet başlangıcından 10-20 gün arası süre geçmiş olmalıdır.
- İşlem öncesinde vajinal yıkama ve temizleme yapılmamalıdır.
- İşlem öncesinde vajinaya krem, losyon veya ilaç uygulanmamalıdır.
- Genital enfeksiyon varsa test yapılmamalıdır. Enfeksiyonun tedavisinden sonra test yapılmalıdır.
İstenen sonucun elde edilebilmesi için fırça şeklindeki çubuk ile alınan sürüntünün yeteri kadar hücre içermesi gerekir. Eğer hücre sayısı yeterli olmazsa, yapılacak olan değerlendirme hatalı olabilir veya herhangi bir değerlendirme yapılmayabilir.
Sürüntünün alındığı yer de çok önemlidir. Sürüntü, transformasyon zonu üzerinden alınmalıdır. Çünkü burası, HPV virüsünün hedef noktasıdır. Kadınlardaki iç ve dış genital yapıların yüzeylerini meydana getiren hücreler birbirinden farklı olduğu için doğru yerden sürüntü alınmasına büyük bir özen gösterilmesi gerekir.
Transformasyon zonu, sürekli değişim olan bir bölgedir. Bu değişim, HPV gibi dış etkenlere karşı son derece hassastır. Serviks kanseri vakalarının %99’unda HPV, bu bölgedeki hücreleri enfekte ederek kanser oluşumuna yol açmaktadır.
Smear Testi Sonuçları
Pap smear sonuçları, Bathesta sistemi kullanılarak değerlendirilir. Eğer yapılan incelemelerdeki hücrelerin durumunun tamamen normal olduğu tespit edilirse, test sonucu negatif olarak kabul edilir. Böylece kişide serviks kanseri riski olmadığı belirtilebilir.
İncelemelerde servikal hücrelerde anormallikler olduğu görülürse, sonuç pozitif olarak kabul edilir. Ancak hücrelerdeki anormalliklerin birçok farklı nedeni olabilir. Bu yüzden genellikle kolposkopi veya biyopsi istenebilir.
Pozitif sonuçlar da kendi içerisinde farklılık gösterir. Sonuçlar şu şekildedir:
- ASC-US: Önemi tanımlanmamış atipik skuamöz hücrelerdir. Burada servikal hücrelerde bir değişim vardır. Ancak söz konusu değişim kanser başlangıcı olabileceği gibi, iyi huylu lezyon da olabilir. Dolayısıyla ek araştırma gerekir.
- HSIL: Yüksek dereceli intraepitelial lezyondur. Hücrelerde meydana gelen değişimler oldukça belirgindir. Kansere dönüşme riski yüksektir ve bundan dolayı takip edilmesi gerekir.
- LSIL: Düşük dereceki intraepitelial lezyondur. Servikal hücrelerde hafif düzeyde anormallikler vardır. Genel olarak kendiliğinden vücuttan atılır ve risk, düşük seviyeli olarak kabul edilir. HPV enfeksiyonlarına bağlı olarak oluşur.
- ASC-H: Yüksek dereceli atipik skuamöz hücrelerdir. Değişim genel olarak HSIL ile benzerdir.
- AGC: Atipik glandular hücreler olup, servikste yer alan farklı tür hücreye ait değişimlerdir.
Smear Testi Sonuçları Normal Olmadığında Ne Yapılır?
Test sonucunun anormal, yani pozitif gelmesi, kişinin kanser olduğu anlamına gelmez. Sonuç, kanser riskini ortaya koyar. Bu aşamadan sonra hasta uzman bir doktora yönlendirilir ve ileri tetkikler yapılır. Kolposkopi, bu noktadaki en önemli seçenektir. Serviksin yakından incelenmesini sağlar.
Kolposkopi için hasta jinekolojik muayene masasına alınır ve kolposkop ismindeki bir cihaz ile serviks bölgesi yakından incelenir. İnceleme sırasında farklı kimyasalların uygulanması söz konusu olabilir.
Bir başka yöntem ise biyopsidir. Biyopsi işleminde, serviks bölgesinden incelenmek üzere parça alınmasını içerir. Alınan parça, patolojiye gönderilir ve burada detaylı olarak incelenir. Böylece hücre değişimlerinin kanser mi, yoksa iyi huylu lezyon mu oldukları daha net olarak anlaşılır.
Pap smear, günümüzdeki basit, ama en önemli tarama testlerinden biridir. Rahim ağzı kanseri gibi son derece ölümcül olan bir kanser türünün erken teşhis edilmesini ve tedavi sürecinin basit olmasını sağlar.
